Dokument SOM
STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
PRZED KRZYWDZENIEM
W PRZEDSZKOLU NR 10
IM. MISIA USZATKA W WOŁOMINIE
Podstawy prawne:
- Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz.U. z 2021 r. poz. 1249 oraz z 2023 r. poz. 289 oraz 535)
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury "Niebieskiej Karty” oraz wzorów formularzy "Niebieska Karta" (Dz. U. z 2023 r. poz. 1870)
- Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 1606)
- Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 984 ze zm.)
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 900)
- Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1781)
- Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z dnia 20 listopada 1989 r. (t. j. Dz. U. z 1991 Nr 120 poz. 526 ze zm.)
- Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych (Dz. U. 2012 poz. 1169)
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (t. j. Dz. U z 2022 r. poz. 1138 ze zm.)
- Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1304 ze zm.)
Spis treści
Rozdział 1. Podstawowe terminy.
Rozdział 2. Zasady bezpiecznej rekrutacji personelu.
Rozdział 5. Reagowanie na przypadki podejrzenia krzywdzenia małoletnich.
Rozpoznawanie przejawów krzywdzenia dzieci
Reagowanie na krzywdzenie dziecka
Rozdział 7. Zasady ochrony wizerunku i danych osobowych małoletnich.
Rozdział 9. Zasady wdrażania i aktualizacji standardów oraz sposób dokumentowania.
Załącznik nr 1 – Oświadczenie o niekaralności
Załącznik nr 2 – Oświadczenie o znajomości zasad bezpiecznych relacji dziecko – pracownik
Załącznik nr 3 – Rejestr zgłoszeń
Załącznik nr 4 – Struktura planu wsparcia
Załącznik nr 5 – Oświadczenie o znajomości Standardów ochrony dzieci
Załącznik nr 6 – Dane kontaktowe lokalnych instytucji i organizacji pomocowych
Rozdział 1. Podstawowe terminy.
Ilekroć w dokumencie „Standardy ochrony małoletnich” jest mowa o:
placówce/przedszkolu– należy przez to rozumieć Przedszkole nr 10 im. Misia Uszatka w Wołominie;
pracowniku/ personelu przedszkola – należy przez to rozumieć każdą osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenia, a także każdą osobę, która na podstawie oddzielnych umów realizują zadania na terenie placówki i poza nią w kontakcie z dziećmi, w tym m. in.: wolontariusze, praktykanci;
małoletnim/dziecku – należy przez to rozumieć każdą osobę do ukończenia 18 r. życia;
dyrektorze – należy przez to rozumieć dyrektora Przedszkola nr 10 im. Misia Uszatka w Wołominie;
rodzicu/opiekunie dziecka – należy przez to rozumieć osobę uprawnioną do reprezentowania dziecka, w szczególności jego rodzica, opiekuna prawnego, ale także rodzica zastępczego, który został odpowiednio umocowany prawnie do podejmowania czynności w sprawach dziecka;
zgodzie rodzica dziecka – należy przez to rozumieć zgodę co najmniej jednego z rodziców dziecka. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka należy poinformować rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny;
krzywdzeniu dziecka - należy przez to rozumieć popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego na szkodę dziecka przez jakąkolwiek osobę, w tym pracownika przedszkola, lub zagrożenie dobra dziecka, w tym jego zaniedbywanie;
koordynatorze ds. standardów ochrony małoletnich – należy przez to rozumieć osobę powołaną zarządzeniem dyrektora do sprawowania nadzoru nad realizacją „standardów ochrony małoletnich” w przedszkolu, zgodnie z kompetencjami zawartymi w niniejszym dokumencie;
osobie odpowiedzialnej za Internet – należy przez to rozumieć pracownika wyznaczonego przez dyrektora przedszkola, sprawującego nadzór nad korzystaniem z Internetu przez dzieci na terenie przedszkola oraz nad bezpieczeństwem dzieci w Internecie;
danych osobowych dziecka – należy przez to rozumieć wszelkie informacje umożliwiające identyfikację dziecka.
Rozdział 2. Zasady bezpiecznej rekrutacji personelu.
- Dyrektor przedszkola, przed nawiązaniem z osobą stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem dzieci lub z opieką nad nimi, zobowiązany jest do uzyskania informacji z Rejestru Sprawców na Tle Seksualnym.
- Dyrektor pobiera od kandydata informację z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności.
- Wydruk z Rejestru przechowywany jest w aktach osobowych pracownika lub analogicznej dokumentacji dotyczącej wolontariusza/osoby zatrudnionej w oparciu o umowę cywilnoprawną.
- W sytuacji, gdy pracownik lub osoba dopuszczona do pracy z małoletnimi mieszkała w okresie ostatnich 20 lat poza Polską, powinna dostarczyć wyciąg z rejestrów karnych tych państw. Jeśli natomiast państwo to nie posiada rejestru karnego ma obowiązek złożyć stosowne oświadczenie.
- Wzór oświadczenia o niekaralności oraz o toczących się postępowaniach przygotowawczych, sądowych i dyscyplinarnych stanowi załącznik nr 1 do niniejszych standardów.
Rozdział 3. Zasady bezpiecznych relacji między małoletnim a personelem placówki, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich.
- Podstawową zasadą wszystkich czynności podejmowanych przez pracowników placówki jest działanie dla dobra dziecka i w jego interesie.
- Każdy pracownik placówki, zobowiązany jest do równego traktowania dzieci, niezależnie od ich płci, orientacji seksualnej, wyznania, pochodzenia etnicznego czy też niepełnosprawności oraz zobowiązany jest do zachowania w poufności informacji, uzyskanych w związku z pełnioną funkcją lub wykonywaną pracą.
- Pracownik placówki w kontakcie z dziećmi:
- zachowuje cierpliwość i odnosi się do dziecka z szacunkiem;
- uważnie wysłuchuje dzieci i stara się udzielać im odpowiedzi dostosowanej do sytuacji i ich wieku oraz poziomu rozwoju;
- nie zawstydza dziecka, nie lekceważy, nie upokarza i nie obraża;
- nie krzyczy na dziecko w sytuacji innej niż wynikająca z sytuacji bezpieczeństwa jego i innych dzieci;
- nie bije, nie szturcha, nie szarpie ani nie stosuje innych form przemocy fizycznej wobec dziecka;
- nie zachowuje się w stosunku do dziecka w sposób uwłaczający jego godności i poczuciu własnej wartości.
- Pracownikowi placówki w obecności dzieci nie wolno niestosownie żartować, używać wulgaryzmów, wykonywać obraźliwych gestów, wypowiadać treści o zabarwieniu seksualnym, wykorzystywać przewagi fizycznej ani stosować gróźb.
- Pracownikowi placówki bezwzględnie zabrania się:
- nawiązywać relacji seksualnych z dzieckiem;
- składać uczniowi propozycji o charakterze seksualnym;
- proponować uczniom alkoholu, wyrobów tytoniowych i innych używek.
- Nie wolno dotykać dziecka w sposób, który mógłby zostać nieprawidłowo zinterpretowany. Pracownik każdorazowo powinien mieć uzasadnienie zaistniałej sytuacji oraz swoich działań względem dziecka.
- Pracownik nie powinien angażować się w zabawy typu: łaskotanie, udawane walki, brutalne zabawy fizyczne.
- Podczas dłuższych niż jednodniowe wyjazdy i wycieczki niedopuszczalne jest spanie z dzieckiem w jednym łóżku.
- Podczas dłuższych niż jednodniowe wyjazdy i wycieczki pracownik powinien spać w oddzielnym pokoju z wyłączeniem sytuacji, kiedy dziecko z uwagi na swoją niepełnosprawność lub poziom funkcjonowania wymaga stałej opieki.
- W sytuacjach wymagających czynności pielęgnacyjnych i higienicznych wobec dziecka, należy unikać innego niż niezbędny kontaktu fizycznego z dzieckiem. Dotyczy to zwłaszcza pomagania dziecku w ubieraniu i rozbieraniu, jedzeniu, myciu, przewijaniu i w korzystaniu z toalety. W każdej z czynności pielęgnacyjnych i higienicznych powinna asystować, o ile pozwala na to organizacja pracy, inna osoba z przedszkola. Każdorazowo należy zapytać dziecko o zgodę.
- Spotkania z dzieckiem lub też z jego rodzicem powinny odbywać się wyłącznie na terenie placówki.
- Pracownik przedszkola nie może zapraszać dzieci do swojego miejsca zamieszkania.
- Jeśli zachodzi konieczność kontaktu, właściwą formą komunikacji z dziećmi i ich rodzicami lub opiekunami poza godzinami pracy są kanały służbowe (e-mail, telefon służbowy).
- W przypadku, gdy pracownika łączą z dzieckiem lub jego rodzicem relacje rodzinne lub towarzyskie, zobowiązany on jest do zachowania pełnej poufności, w szczególności do utrzymania w tajemnicy spraw dotyczących innych dzieci, rodziców i pracowników.
- Pracownik powinien reagować na każde zauważone obraźliwe, niewłaściwe czy dyskryminacyjne zachowanie skierowane wobec dziecka przez osobę dorosłą lub inne dziecko. Pracownicy promują i wspierają kształtowanie prawidłowych postaw – wyrażanie emocji w sposób niekrzywdzący innych, niwelowanie zachowań agresywnych w placówce.
- Pracownikom nie wolno przyjmować pieniędzy ani prezentów od dziecka, ani jego rodziców. Nie wolno wchodzić w relacje jakiejkolwiek zależności wobec dziecka lub jego rodziców/opiekunów. Nie wolno zachowywać się w sposób mogący sugerować innym istnienie takiej zależności i prowadzący do oskarżeń o nierówne traktowanie bądź czerpanie korzyści majątkowych i innych.
- Zasady bezpiecznych relacji pracowników przedszkola z dziećmi obowiązują wszystkich pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło, umowy zlecenia, umowy o wolontariacie.
- Znajomość i zaakceptowanie zasad jest potwierdzona podpisaniem przez pracownika oświadczenia, którego wzór stanowi załącznik nr 2.
Rozdział 4. Zasady bezpiecznych relacji między małoletnimi w placówce oraz niedozwolone zachowania dzieci.
- Dzieci mają prawo do życia i przebywania w bezpiecznym środowisku, także w przedszkolu. Nauczyciele i personel przedszkola chronią dzieci i zapewniają im bezpieczeństwo.
- Dzieci mają obowiązek przestrzegania zasad i norm zachowania określonych w statucie przedszkola.
- Dzieci uznają prawo innych dzieci do odmienności ze względu na: pochodzenie etniczne, geograficzne, narodowe, religię, status ekonomiczny, cechy rodzinne, wiek, płeć, cechy fizyczne, niepełnosprawność. Nie naruszają praw innych dzieci – nikogo nie dyskryminują ze względu na jakąkolwiek jego odmienność.
- Zachowanie i postępowanie dzieci wobec kolegów i innych osób nie narusza ich poczucia godności osobistej.
- Kontakty między dziećmi cechuje zachowanie przez nich wysokiej kultury osobistej, np. używanie zwrotów grzecznościowych typu proszę, dziękuję, przepraszam; uprzejmość; życzliwość; szacunek.
- Dzieci okazują zrozumienie dla trudności i problemów kolegów/koleżanek i oferują im pomoc. Nie kpią, nie szydzą z ich słabości, nie wyśmiewają ich, nie krytykują.
- W kontaktach między sobą dzieci nie zachowują się prowokacyjnie i konkurencyjnie. Nie mają poczucia zagrożenia i nie odczuwają wrogości ze strony kolegów/koleżanek.
- Dzieci mają prawo do własnych poglądów, ocen i spojrzenia na świat oraz wyrażania ich, pod warunkiem, że sposób ich wyrażania wolny jest od agresji i przemocy oraz nikomu nie wyrządza krzywdy.
- Bez względu na powód, agresja i przemoc fizyczna, słowna lub psychiczna wśród dzieci nie może być przez nich akceptowana lub usprawiedliwiona. Dzieci nie mają prawa stosować z jakiegokolwiek powodu słownej, fizycznej i psychicznej agresji i przemocy wobec swoich koleżanek i kolegów.
- Jeśli dziecko jest świadkiem stosowania przez inne dziecko jakiejkolwiek formy agresji lub przemocy, ma obowiązek reagowania na nią, np: pomaga ofierze, chroni ją, szuka pomocy dla ofiary u osoby dorosłej.
- Wszystkie dzieci znają obowiązujące w przedszkolu procedury bezpieczeństwa – wiedzą, jak zachowywać się w sytuacjach, które zagrażają ich bezpieczeństwu lub bezpieczeństwu innych dzieci, gdzie i do kogo dorosłego mogą się w przedszkolu zwrócić o pomoc.
- Jeśli dziecko stało się ofiarą agresji lub przemocy, może uzyskać w przedszkolu pomoc, zgodnie z obowiązującymi w im procedurami.
- Niedozwolone jest stwarzanie niebezpiecznych sytuacji w przedszkolu, np. rzucanie kamieniami, przynoszenie do przedszkola ostrych narzędzi, innych niebezpiecznych przedmiotów.
- Niedozwolone jest nieuzasadnione, samowolne opuszczanie przez dziecko sali, budynku lub terenu przedszkola, a także oddalanie się od grupy podczas wyjść poza przedszkole.
- Niedozwolone jest celowe nieprzestrzeganie zasad bezpieczeństwa podczas zajęć i zabaw organizowanych w trakcie pobytu w przedszkolu. Celowe zachowania zagrażające zdrowiu bądź życiu.
- Niedozwolone jest celowe niszczenie lub nieszanowanie własności innych osób oraz własności przedszkola.
- Niedozwolone jest wyłudzanie, kradzież oraz przywłaszczanie sobie własności innych osób oraz własności przedszkola.
Rozdział 5. Reagowanie na przypadki podejrzenia krzywdzenia małoletnich.
Rozpoznawanie przejawów krzywdzenia dzieci
- Pracownicy przedszkola posiadają wiedzę i w ramach wykonywanych obowiązków zwracają uwagę na czynniki ryzyka krzywdzenia małoletnich, takie jak:
- dziecko często przychodzi do placówki brudne, nieprzyjemnie pachnie;
- dziecko dopuszcza się kradzieży jedzenia, pieniędzy;
- dziecko zgłasza, że jest głodne;
- dziecko nie otrzymuje potrzebnej mu opieki medycznej, np. okularów, itp.;
- dziecko nie ma przyborów szkolnych, odzieży i butów dostosowanych do warunków atmosferycznych;
- dziecko ma widoczne obrażenia ciała (siniaki, ugryzienia, rany), których pochodzenie trudno jest wyjaśnić;
- podawane przez dziecko wyjaśnienia dotyczące obrażeń wydają się niewiarygodne, niemożliwe, niespójne itp., dziecko często je zmienia;
- dziecko nadmiernie zakrywa ciało, niestosownie do sytuacji i pogody;
- dziecko boi się rodzica, wyraża niechęć powrotu do domu;
- dziecko wzdryga się, kiedy podchodzi do niego osoba dorosła;
- dziecko cierpi na powtarzające się dolegliwości somatyczne: bóle brzucha, głowy, mdłości;
- dziecko jest bierne, wycofane, uległe, przestraszone, depresyjne, itp. lub zachowuje się agresywnie, buntuje się, samookalecza się;
- dziecko nadmiernie szuka kontaktu z dorosłym (tzw. „lepkość” małoletniego);
- w pracach artystycznych, rozmowach, zachowaniu dziecka zaczynają dominować elementy/motywy seksualne;
- dziecko jest rozbudzone seksualnie niestosownie do wieku i poziomu funkcjonowania;
- dziecko ucieka z domu;
- nastąpiła nagła i wyraźna zmiana zachowania dziecka;
- dziecko mówi o przemocy;
- dziecko moczy i zanieczyszcza się bez powodu lub w konkretnych sytuacjach czy też na widok określonych osób;
- i inne.
- Jeżeli z objawami u dziecka współwystępują określone zachowania rodziców, to podejrzenie, że dziecko jest krzywdzone jest szczególnie uzasadnione. Niepokojące zachowania rodziców to:
- rodzic podaje nieprzekonujące, sprzeczne informacje lub odmawia wyjaśnienia przyczyn obrażeń dziecka;
- rodzic odmawia, nie utrzymuje kontaktów z osobami zainteresowanymi losem dziecka np. pracownikami placówki;
- rodzic mówi o dziecku w negatywny sposób, ciągle obwinia, poniża strofuje dziecko (np.: używając określeń takich jak „idiota”, „gnojek”, „gówniarz”);
- rodzic poddaje dziecko surowej dyscyplinie, odrzuca go lub jest nadopiekuńczy, zbyt pobłażliwy;
- rodzic nie interesuje się losem i problemami dziecka;
- rodzic często nie potrafi podać miejsca, w którym aktualnie przebywa dziecko;
- rodzic jest apatyczny, pogrążony w depresji;
- rodzic zachowuje się agresywnie;
- rodzic ma zaburzony kontakt z rzeczywistością, np. reaguje gwałtownie, nieadekwatnie do sytuacji;
- rodzic nie ma świadomości potrzeb dziecka lub je neguje;
- rodzic wyraźnie faworyzuje jedno z rodzeństwa;
- rodzic przekracza dopuszczalne granice w kontakcie fizycznym lub werbalnym;
- rodzic nadużywa alkoholu, narkotyków lub innych środków odurzających.
- W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka, pracownicy przedszkola podejmują działania zgodnie z obowiązującymi w placówce Standardami Ochrony Dzieci.
Reagowanie na krzywdzenie dziecka
- W przypadku podejrzenia, że życie dziecka jest zagrożone lub grozi mu ciężki uszczerbek na zdrowiu każdy pracownik ma obowiązek zadbać o bezpieczeństwo małoletniego i niezwłocznie poinformować o zagrożeniu odpowiednie służby (Policja, pogotowie ratunkowe), dzwoniąc pod numer 112 lub inny lokalny numer alarmowy.
- Poinformowania służb dokonuje pracownik, który pierwszy powziął informację o zagrożeniu.
- Po zakończeniu interwencji i upewnieniu się, że dziecko jest pod opieką właściwych służb/osób pracownik, o którym mowa w ust. 2, dokonuje wpisu w rejestrze zgłoszeń – załącznik nr 3.
- Osobą odpowiedzialną za przyjmowanie zgłoszeń/monitorowanie rejestru zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu jest Koordynator .
- Jeżeli pracownik podejrzewa, że dziecko doświadcza ze strony innego pracownika lub innego dorosłego przemocy fizycznej lub psychicznej, przemocy z uszczerbkiem na zdrowiu, wykorzystania seksualnego lub zagrożone jest jego życie, zobowiązany jest do:
- Zapewnienia dziecku bezpiecznego miejsca i odseparowania go od osoby stwarzającej zagrożenie.
- Zgłoszenia problemu dyrektorowi placówki, a w przypadku jego nieobecności wicedyrektorowi.
- Dyrektor placówki zapoznaje się z okolicznościami zdarzenia, prowadzi rozmowę wyjaśniającą z pracownikiem przedszkola podejrzanym o krzywdzenie, dzieckiem w obecności pedagoga specjalnego i psychologa, i jego rodzicami.
- Dyrektor odsuwa pracownika od bezpośredniej pracy z dziećmi do czasu wyjaśnienia zdarzenia.
- Wszystkie czynności dokumentowane są protokołem, który składa się z wyjaśnień uczestników postępowania.
- W przypadku, gdy doszło do naruszenia praw lub dobra dziecka, dyrektor ma 14 dni kalendarzowych na zawiadomienie o zdarzeniu rzecznika dyscyplinarnego. Termin ten liczy się od dnia powzięcia informacji o zdarzeniu.
- Zawiadomienie rzecznika dyscyplinarnego nie musi być pisemne, dozwolona jest także forma telefoniczna czy też elektroniczna. W treści takiego zawiadomienia warto szczegółowo opisać zdarzenie, na podstawie którego dyrektor wysnuł podejrzenie popełnienia przez pracownika przewinienia dyscyplinarnego.
- Jeżeli pracownik podejrzewa, że dziecko doświadcza ze strony osoby nieletniej przemocy fizycznej lub psychicznej, przemocy z uszczerbkiem na zdrowiu, wykorzystania seksualnego lub zagrożone jest jego życie, zobowiązany jest do:
- Zapewnienia dziecku bezpiecznego miejsca i odseparowania go od osoby stwarzającej zagrożenie.
- Zgłoszenia problemu do wychowawcy dziecka.
- Wychowawca przeprowadza rozmowę z osobą poszkodowaną oraz z dzieckiem/dziećmi oskarżonymi o krzywdzenie swojego kolegi, bądź koleżanki.
- Po przeprowadzeniu takich rozmów wychowawca monitoruje zachowanie dzieci oraz ich dobrostan psychofizyczny, ze szczególnym uwzględnieniem osoby poszkodowanej.
- W bardziej skomplikowanym przypadku wychowawca powinien zgłosić problem do dyrektora przedszkola
- Dyrektor powołuje zespół wychowawczy, w skład którego wchodzi: Koordynator, wychowawca, pedagog specjalny, psycholog, dyrektor przedszkola oraz inni nauczyciele, pracownicy, którzy znają problem i mogą przyczynić się do jego rozwiązania.
- Zespół wychowawczy podejmuje działania interwencyjne, np. kontakt z rodzicami dzieci, opracowanie planu wsparcia zgodnie z przyjętą strukturą – załącznik nr 4.
- Jeżeli pracownik placówki podejrzewa, że dziecko doświadczyło ze strony rodzica przemocy fizycznej lub psychicznej, przemocy z uszczerbkiem na zdrowiu, wykorzystania seksualnego lub zagrożone jest jego życie, zobowiązany jest do powiadomienia wychowawcy, pedagoga specjalnego, psychologa, Koordynatora i dyrektora szkoły, którzy:
- wysłuchują relacji dziecka, oceniają jego stan i jeśli jest taka potrzeba wzywają pomoc medyczną;
- dyrektor powiadamia policję i w razie potrzeby uczestniczy w niezbędnych czynnościach (rozmowa z dzieckiem, opieka podczas przewozu do pogotowia opiekuńczego);
wychowawca powiadamia rodziców.
- W każdym przypadku, w którym istnieje podejrzenie stosowania przemocy w rodzinie wobec dziecka, pracownik placówki zobowiązany jest do wszczęcia procedury "Niebieskiej Karty".
- Dyrektor przedszkola w sytuacjach podejrzenia krzywdzenia dziecka może wnioskować o wgląd sądu w sytuację rodzinną dziecka.
- Każdy przypadek podejrzenia lub stwierdzenia krzywdzenia dziecka należy udokumentować sporządzając notatkę służbową, protokół z rozmowy/spotkania – w zależności od podjętych działań.
- Za przyjmowanie, monitorowanie i przechowywanie dokumentacji dotyczącej krzywdzenia dzieci i podejmowanych w związku z nim działań odpowiedzialny jest koordynator ds. standardów ochrony dzieci przed krzywdzeniem.
Procedura zakładania „NIEBIESKIEJ KARTY”
- „Niebieską Kartę” zakłada wychowawca, który stwierdza, że w rodzinie dziecka dochodzi do przemocy (decyzję o założeniu „Niebieskiej Karty” warto podjąć po konsultacjach oraz w porozumieniu z zespołem wychowawczym przedszkola).
- Wszczęcie procedury następuje poprzez wypełnienie formularza „Niebieska Karta – A” w obecności dziecka, co do którego istnieje podejrzenie, że jest dotknięte przemocą
w rodzinie.
- W przypadku podejrzenia stosowania przemocy w rodzinie wobec niepełnoletniego dziecka, czynności podejmowane i realizowane w ramach procedury, przeprowadza
się w obecności rodzica.
- Jeżeli osobami, względem których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie wobec dziecka są rodzice, działania z udziałem dziecka przeprowadza się w obecności pełnoletniej osoby najbliższej.
- Działania z udziałem dziecka, co do którego istnieje podejrzenie, że jest dotknięte przemocą w rodzinie, powinny być prowadzone w miarę możliwości w obecności psychologa.
- Po wypełnieniu formularza „Niebieska Karta – A” osobie, co do którego istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, przekazuje się formularz „Niebieska Karta – B”.
- W przypadku, gdy przemoc w rodzinie dotyczy niepełnoletniego dziecka, formularz „Niebieska Karta – B” przekazuje się rodzicowi albo osobie, która zgłosiła podejrzenie stosowania przemocy w rodzinie.
- Formularza „Niebieska Karta – B” nie przekazuje się osobie, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie.
- Wypełniony formularz „Niebieska Karta – A” przedszkole przekazuje przewodniczącemu zespołu interdyscyplinarnego do spraw przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w terminie nie później niż 7 dni od wszczęcia procedury.
Formularz „Niebieska Karta – A” i „Niebieska Karta – B” są dostępne u dyrektora przedszkola.
Rozdział 6. Zasady bezpiecznego korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internetu oraz ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami z sieci.
- Placówka, zapewniając dzieciom dostęp do Internetu, zabezpiecza je przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju, poprzez zainstalowanie i aktualizację oprogramowania zabezpieczającego.
- Na terenie placówki dostęp dziecka do internetu możliwy jest wyłącznie pod nadzorem nauczyciela podczas zajęć.
- W przypadku prowadzenia zajęć z użyciem urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci internetu, nauczyciel ma obowiązek informowania dzieci o zasadach bezpiecznego korzystania z internetu.
- W przedszkolu wyznaczona jest osoba odpowiedzialna za bezpieczeństwo sieci. Do jej obowiązków należy instalacja i aktualizowanie odpowiedniego, nowoczesnego oprogramowania ochronnego.
- Wymienione powyżej oprogramowanie jest aktualizowane przez wyznaczonego pracownika w miarę potrzeb, przynajmniej raz w miesiącu.
- Przedszkole zapewnia dzieciom i rodzicom stały dostęp do materiałów edukacyjnych, dotyczących bezpiecznego korzystania z urządzeń elektronicznych i Internetu.
Rozdział 7. Zasady ochrony wizerunku i danych osobowych małoletnich.
- Przedszkole, uznając prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku i danych osobowych dziecka.
- Wizerunek i dane osobowe podlegają ochronie na podstawie przepisów zawartych w Kodeksie cywilnym, w ustawie o prawie autorskim o prawach pokrewnych, a także na podstawie ustawy o ochronie danych osobowych (RODO) – jako tzw. dana szczególnej kategorii przetwarzania.
- Upublicznianie wizerunku dziecka do 16 lat, utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-wideo) wymaga wyrażenia zgody osoby sprawującej władzę rodzicielską lub opiekę nad dzieckiem.
- Zgoda, o której mowa w ust. 3 jest wyrażana w formie pisemnej. Zgoda jest jednocześnie zgodą na rozpowszechnianie wizerunku dziecka wskazaną w art. 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
- Osoba wyrażająca zgodę jest informowana poprzez klauzulę informacyjną o zasadach przetwarzania danych osobowych w postaci wizerunku małoletniego oraz o przysługujących prawach, w tym prawie do wycofania zgody oraz innych, z godnie z art. 5 RODO.
- Dane osobowe dzieci zarejestrowane w formie pisemnej są chronione w zamykanych szafach z ograniczonym dostępem do pomieszczeń ich przechowywania (gabinet dyrektora, pokój specjalistów).
- Dane osobowe dzieci udostępniane są wyłącznie podmiotom uprawnionym do ich uzyskania.
- Każdy pracownik posiadający dostęp do danych osobowych złożył pisemne oświadczenie o znajomości Polityki bezpieczeństwa przetwarzania danych osobowych pod rygorem odpowiedzialności karnej i zobowiązał się do jej przestrzegania pod rygorem odpowiedzialności karnej.
- Jeżeli wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda rodziców/opiekunów na utrwalanie wizerunku dziecka nie jest wymagana. Zabrania się umieszczania informacji pozwalających ustalić tożsamość osób ujętych na zdjęciu lub innej formie publikacji.
- Pracownikowi przedszkola nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów oraz osobom trzecim utrwalania wizerunku dziecka (filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu dziecka) na terenie instytucji bez pisemnej zgody opiekuna dziecka.
- Niedopuszczalne jest podanie przedstawicielowi mediów danych kontaktowych do opiekuna dziecka – bez wiedzy i zgody tego opiekuna.
- W przypadku utrwalania wizerunku dzieci na zajęciach „otwartych”, „pokazowych” wymagana jest zgoda, jak w ust.3.
- Nauczyciel może wykorzystać w celach szkoleniowych lub edukacyjnych utrwalony materiał z udziałem dzieci tylko z zachowaniem ich anonimowości oraz w sposób uniemożliwiający identyfikację dziecka, za zgodą dyrektora przedszkola.
- Ochrona wizerunku dzieci utrwalanych przez kamery monitoringu odbywa się na zasadach określonych w Regulaminie monitoringu.
- Regulamin monitoringu określa zasady udostępniania nagrań podmiotom zewnętrznym, w tym policji, służbom porządkowym oraz w sprawach wymagających wyjaśnień.
Rozdział 8. Zasady przygotowania personelu do stosowania standardów i sposób dokumentowania tej czynności.
- Osobą odpowiedzialną za przygotowanie personelu do stosowania standardów jest dyrektor przedszkola.
- Przygotowanie personelu, o którym mowa powyżej, w szczególności polega na udostępnieniu dokumentu Standardy ochrony małoletnich i zorganizowaniu szkolenia wstępnego, w ramach którego zostaną przedstawione i omówione:
- treści dokumentu;
- zasady organizacyjne wspierania i ochrony małoletnich;
- standardy obowiązujące w przedszkolu w zakresie ochrony małoletnich;
- tryb postępowania w sytuacji krzywdzenia małoletnich;
- rozpoznawanie krzywdzenia, możliwe symptomy;
- identyfikacja ryzyka krzywdzenia i podejmowania, zgodnie z prawem, właściwych działań;
- odpowiedzialność prawna w przypadku zaniechania postępowania w celu ochrony i wsparcia małoletnich.
- Każde spotkanie, o którym mowa powyżej jest protokołowane oraz sporządzana jest lista obecności uczestników.
- Dyrektor placówki organizuje szkolenia dodatkowe dla pracowników, w przypadku zmiany prawa dotyczącego ochrony dzieci.
- Dyrektor przedszkola jest odpowiedzialny za nadzór nad realizacją Standardów w placówce.
- Oświadczenie o zapoznaniu się z treścią standardów i zobowiązanie do ich przestrzegania składane przez pracowników dołącza się do ich akt osobowych – załącznik 5.
- Osoby nowozatrudnione, praktykanci, wolontariusze, oraz inne osoby dopuszczone do pracy z małoletnimi, dyrektor, przed rozpoczęciem przez nich pracy, zapoznaje ze Standardami.
- Osoby, o których mowa w ust. 7 potwierdzają zapoznanie się ze Standardami poprzez złożenie oświadczenia.
- Za zapoznanie pracowników i wszystkich osób dopuszczonych do pracy z dziećmi z treścią Standardów, odpowiada dyrektor przedszkola.
Rozdział 9. Zasady wdrażania i aktualizacji standardów oraz sposób dokumentowania.
- Dyrektor przedszkola wyznacza panią Mariolę Grzelak, wicedyrektora placówki, na koordynatora ds. standardów ochrony dzieci.
- Koordynator jest odpowiedzialny za prowadzenie przeglądu i aktualizacji Standardów w placówce, za monitorowanie realizacji Standardów, za reagowanie na sygnały naruszenia Standardów, za przyjmowanie zgłoszeń i monitorowanie rejestru zgłoszeń.
- Koordynator raz na 24 miesiące przeprowadza ewaluację Standardów.
- Ewaluację koordynator przeprowadza z użyciem wybranych technik, np.: analizy dokumentów, wywiadów z pracownikami, ankiety anonimowej dla pracowników i rodziców dzieci, rozmów z dziećmi, i innych.
- Raport z ewaluacji wraz z wnioskami i rekomendacjami koordynator przedstawia za pośrednictwem dyrektora przedszkola radzie pedagogicznej.
- Dyrektor placówki, w porozumieniu z pracownikami, wprowadza do Standardów niezbędne zmiany i ogłasza pracownikom przedszkola, małoletnim i ich opiekunom nowe brzmienie Standardów.
- Standardy są opublikowane na stronie internetowej przedszkola oraz w jego siedzibie i szeroko promowane wśród całego personelu, rodziców i dzieci, a poszczególne grupy są z nią aktywnie zapoznawane poprzez działania edukacyjne i informacyjne w sposób przystępny i zrozumiały.
- W przedszkolu wyeksponowane są informacje dla dzieci i ich rodziców na temat możliwości uzyskania pomocy w trudnej sytuacji, w tym numery bezpłatnych telefonów zaufania dla dzieci i młodzieży oraz dla dorosłych.
- Przedszkole dysponuje danymi kontaktowymi lokalnych instytucji i organizacji, które zajmują się interwencja i pomocą w sytuacjach krzywdzenia dzieci (policja, sąd rodzinny, centrum interwencji kryzysowej, ośrodek pomocy społecznej, placówki ochrony zdrowia) oraz zapewnia do nich dostęp wszystkim pracownikom – załącznik 6.
Rozdział 10. Załączniki.
Załącznik nr 1 – Oświadczenie o niekaralności
Ja niżej podpisana/y
………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
(imię i nazwisko)
Zamieszkała/y
………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
(adres zamieszkania)
Legitymująca/y się dowodem osobistym …………………………………..……………….
Wydanym przez ……………………………………………………………………….………………….
Świadoma/y odpowiedzialności karnej wynikającej z art. 233 § 1 kodeksu karnego przewidującego karę pozbawienia wolności do lat 3 za składanie fałszywych zeznań
oświadczam, że:
- nie byłam/-em skazana/-y za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, i przestępstwa z użyciem przemocy na szkodę małoletniego i nie toczy się przeciwko mnie żadne postępowanie karne ani dyscyplinarne w tym zakresie;
- korzystam w pełni z praw publicznych i posiadam pełną zdolność do czynności prawnych.
…………………………………………………………………
Podpis i data
Załącznik nr 2 – Oświadczenie o znajomości zasad bezpiecznych relacji dziecko – pracownik
Ja niżej podpisana/y
………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
(imię i nazwisko)
Zamieszkała/y
………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
(adres zamieszkania)
Legitymująca/y się dowodem osobistym ……………………………………….
Wydanym przez …………………………………………….
Świadoma/y odpowiedzialności karnej wynikającej z art. 233 § 1 kodeksu karnego przewidującego karę pozbawienia wolności do lat 3 za składanie fałszywych zeznań
oświadczam, że:
Zapoznałam/-em się z obowiązującymi w Przedszkolu nr 10 im. Misia Uszatka w Wołominie zasadami bezpiecznych relacji między dziećmi a pracownikami placówki oraz zobowiązuję się przestrzegać ww. zasad podczas pracy w Przedszkolu.
…………………………………………………………………
Podpis i data
Załącznik nr 3 – Rejestr zgłoszeń
REJESTR ZGŁOSZONYCH INCYDENTÓW LUB ZDARZEŃ ZAGRAŻAJĄCYCH DOBRU MAŁOLETNICH
Lp.
Data zgłoszenia/
zdarzenia
Osoba zgłaszająca
Opis zdarzenia
(zanonimizowany) i podjętych czynności
Podpis osoby zgłaszającej
Podpis osoby odpowiedzialnej za przyjęcie zgłoszenia
Uwagi
Załącznik nr 4 – Struktura planu wsparcia
Struktura planu wsparcia
- Imię i nazwisko dziecka:
- Członkowie Zespołu sporządzającego plan wsparcia:
- Powód sporządzenia planu wsparcia:
- Diagnoza sytuacji małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia:
- Cel wsparcia dziecka:
- Identyfikacja zasobów wewnętrznych placówki oraz źródeł zewnętrznych wsparcia dziecka - ofiary krzywdzenia:
- Zakres współdziałania przedszkola z podmiotami zewnętrznymi na rzecz wsparcia dziecka:
- Zakres, wymiar godzin, okres wsparcia udzielonego dziecku:
- Formy i metody wsparcia dziecka:
- Ocena efektywności wsparcia udzielonego dziecku:
Harmonogram czynności:
1. Przeprowadzenie diagnozy sytuacji małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia:
- charakterystyka doznanej krzywdy (rodzaj doznanej krzywdy, okoliczności doznanej krzywdy, stopień naruszenia prawa, stopień zagrożenia bezpieczeństwa małoletniego – w obszarze zdrowia, życia, rozwoju dziecka);
- analiza dostępnej dokumentacji, np. wyniki rozmów z dzieckiem, wyniki obserwacji dziecka (zachowanie, wygląd) dokonane przez np. rodziców, nauczycieli, innych pracowników oraz instytucji wspomagających ochronę dziecka, specjalistów – psychologów, pedagoga specjalnego, terapeutę;
- określenie czynników ryzyka doznanej krzywdy oraz czynników wsparcia małoletniego – ustalenie indywidualnych potrzeb ofiary krzywdzenia w obszarze jej zdrowia/życia, zdrowia psychicznego, funkcjonowania emocjonalno-społecznego oraz w obszarze prawnym i socjalnym.
2. Zdefiniowanie celu oferowanego wsparcia, np.:
- udzielanie systematycznej/okresowej pomocy, np. psychologiczno-pedagogicznej, terapeutycznej, prawnej;
- zapewnienie specjalistycznego wsparcia dziecku/jego rodzinie;
- wdrożenie działań mających przywrócić równowagę emocjonalną dziecku/jego rodzinie;
- wspieranie rodziców/opiekunów prawnych dziecka w rozwiązywaniu problemów wychowawczych;
- pomoc dziecku w rozwiązywaniu konfliktów intrapsychicznych;
- złagodzenie psychicznych i behawioralnych objawów skrzywdzenia złagodzenie stresu, lęku małoletniego;
- zapewnienie bezpieczeństwa (np. socjalnego, psychicznego, prawnego);
- wzmacnianie poczucia własnej wartości dziecka;
- kształcenie umiejętności radzenia sobie z brakiem akceptacji społecznej, izolowaniem, dyskredytowaniem, z trudnymi sytuacjami w środowisku rodzinnym i społecznym, np. przedszkolnym.
3. Identyfikacja zasobów wewnętrznych /placówki oraz źródeł zewnętrznych wsparcia dziecka - ofiary krzywdzenia, np.:
- zasoby wewnętrzne placówki: dyrektor, zespół wychowawczy, zespół interwencyjny, specjaliści zatrudnieni w przedszkolu (psycholog, pedagog specjalny);rodzice/opiekunowie prawni dziecka;
- źródła zewnętrzne wsparcia dziecka krzywdzonego, np. sąd rodzinny, kurator sądowy, policja, poradnia psychologiczno-pedagogiczna, placówki doskonalenia nauczycieli, służba zdrowia, MOPS/GOPS; organizacje pozarządowe działające na rzecz ochrony dzieci przed krzywdzeniem.
- Ustalenie zakresu współdziałania przedszkola z podmiotami zewnętrznymi na rzecz wsparcia dziecka. Pracownicy przedszkola działają na rzecz wsparcia dziecka zgodnie z zakresem swoich obowiązków i uprawnień, współpracując z rodzicami/opiekunami prawnymi dziecka.
- Ustalenie harmonogramu działań w ramach wsparcia udzielanego dziecku.
- Ustalenie zakresu, wymiaru godzin, okresu wsparcia:
- zakres wsparcia wynika ze zdiagnozowanych w różnych obszarach indywidualnych potrzeb rozwojowych, edukacyjnych oraz psychofizycznych dziecka – ofiary krzywdzenia;
- wymiar godzin i okres, w jakim będzie udzielane wsparcie zależy od doświadczanych przez dziecko skutków krzywdy oraz zaobserwowanych efektów wsparcia dziecka w okresie ich monitorowania.
7. Ustalenie form i metod wsparcia dziecka:
Przykładowe formy pracy:
- indywidualna – konsultacje indywidualne; praca indywidualna z dzieckiem, w zależności od rodzaju krzywdy – pomoc prawna, medyczna, socjalna – zgodnie z przyjętymi w przedszkolu procedurami; indywidualne zajęcia terapeutyczne
- zespołowa: warsztaty rozwojowe, zajęcia grupowe;
Przykładowe metody wsparcia krzywdzonego dziecka: bezpośrednia rozmowa z dzieckiem prowadzona przez wychowawcę/pedagoga/psychologa/innego; zajęcia socjoterapeutyczne; zajęcia psychologiczno-pedagogiczne, warsztaty rozwojowe, bezpośrednia pomoc prawna, socjalna dziecku i jego rodzinie; pomoc medyczna dziecku; analiza dokumentacji związanej z sytuacją dziecka; obserwacja dziecka.
8. Ocena efektywności udzielanego wsparcia:
- Zasady i sposób monitorowania efektów wsparcia, np. 2 razy w roku szkolnym. Sposób – wyniki obserwacji prowadzonej przez nauczycieli i specjalistów, rodziców/opiekunów prawnych dziecka (sojuszników dziecka) w czasie zajęć, oferowanych formach wsparcia; wyniki rozmów z dzieckiem; efekty wsparcia udzielanego dziecku przez podmioty zewnętrzne; analiza dostępnej dokumentacji;
- Ocena efektów wsparcia: ocena adekwatności udzielonego wsparcia do zdiagnozowanych potrzeb dziecka – ofiary krzywdzenia.
Załącznik nr 5 – Oświadczenie o znajomości Standardów ochrony dzieci
Oświadczenie o znajomości Standardów ochrony dzieci oraz zobowiązanie do przestrzegania ich
Ja niżej podpisana/y
………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
(imię i nazwisko)
Zamieszkała/y
………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
(adres zamieszkania)
Legitymująca/y się dowodem osobistym ………………………………………..…………………….
Wydanym przez ……………………………………………………………………………………………………….
Świadoma/y odpowiedzialności karnej wynikającej z art. 233 § 1 kodeksu karnego przewidującego karę pozbawienia wolności do lat 3 za składanie fałszywych zeznań
oświadczam, że:
Zapoznałam/-em się z obowiązującymi w Przedszkolu nr 10 im. Misia Uszatka w Wołominie Standardami ochrony dzieci oraz zobowiązuję się przestrzegać ww. Standardów podczas pracy w Przedszkolu.
…………………………………………………………………
Podpis i data
Załącznik nr 6 – Dane kontaktowe lokalnych instytucji i organizacji pomocowych
- Komenda Powiatowa Policji w Wołominie
ul. Wileńska 43a 05-200 Wołomin
tel. (22) 776 20 21; 47 724 79 01
- Sąd Rejonowy w Wołominie
ul. Prądzyńskiego 3a 05-200 Wołomin
tel. (22) 776 21 44
Informacje telefoniczne w sprawach dot. III Wydziału Rodzinnego i Nieletnich udzielane są pod numerem: (22) 776 22 85;
- Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
ul. Wileńska 29A 05-200 Wołomin
tel. (22) 776-44-95; (22) 776-44-96; (22) 177 93 00
- Ośrodek Pomocy Społecznej
Wołomin, Al. Armii Krajowej 34
tel. (22) 787 27 01; 776 50 23 - Ośrodek Profilaktyki i Terapii Uzależnień
Wołomin, ul. Powstańców 12
tel.(22)787 85 43, (22) 776 44 88 - Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna
Wołomin, ul. Legionów 85
tel.(22) 776 27 85; 498 03 04 - Towarzystwo Rozwijania Aktywności Dzieci "Szansa"
ul. 6-go Września 2, Wołomin
Tel.: 600 804 680 - Ośrodek Interwencji Kryzysowej
Zielonka, ul. Poniatowskiego 29
tel. w godz. 8-16 (22) 771 83 84
Całodobowo 504 221 017
Telefony Zaufania
- Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży: 116 111
- Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka: 800 12 12 12
- Centrum Wsparcia dla osób w stanie kryzysu emocjonalnego: w ramach Centrum Wsparcia Fundacja Itaka prowadzi całodobową przez 7 dni w tygodniu pomoc telefoniczną pod nr tel. 800 70 22 22
- Telefon Nadziei dla kobiet w ciąży i matek w trudnej sytuacji życiowej: 800 112 800
- Całodobowy Telefon dla Ofiar i Sprawców Przemocy Seksualnej:22 828 11 12
- Telefon Zaufania dla Osób doświadczających przemocy: 600 070 717
- Telefon Zaufania dla Osób Dorosłych w kryzysie emocjonalnym: 116 123
- Policyjny Telefon Zaufania: 800 12 02 26
- Niebieska Linia: 801 12 00 02